ประวัติหมอสมหมาย ทองประเสริฐ ตอนที่ 1

คุณหมอสมหมาย ทองประเสริฐ หมอเทวดาที่ดูแลผู้ป่วยด้วยสมุนไพร “ยาสมุนไพร” ใช่ไหมคะ ซึ่งเรื่องราวของคุณหมอวัย 92 ปี คนนี้ กลายเป็นที่พูดถึงอย่างกว้างขวาง ที่ถึงแม้ว่าคุณหมอจะเกษียณอายุไปนานแล้ว แต่คุณหมอก็สละเวลาเพื่อที่จะดูแลคนไข้ เพียงเพื่อแค่อยากจะช่วยบรรเทาความเจ็บปวดจากโรคมะเร็ง และช่วยคลายกังวลให้เขามีกำลังใจที่จะสู้กับโรคร้ายและสามารถดำเนินชีวิตต่อ ไปอีกครั้ง

และในรายการทูไนท์โชว์ (9 กรกฎาคม) ก็ได้สัมภาษณ์คุณหมอสมหมายอีกครั้งหนึ่ง ถึงความภาคภูมิใจที่คุณหมอสมหมายได้รับรางวัลพระราชทานบุคคลดีเด่นแห่งชาติ สาขาพัฒนาสังคม โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามมกุฎราชกุมารี

คุณหมอสมหมาย กล่าวถึงการใช้สมุนไพรกับโรคมะเร็งว่า… การดูแลของตนนั้น ไม่ใช่ว่าจะช่วยหายขาด เพียงแค่อาจจะช่วยชะลอเพื่อให้อยู่ได้นานกว่าเดิม เพราะจะดูแลให้หายขาดนั้นมันพูดยาก ส่วนเคสที่เข้ามาบางคนก็หน้าเป็นแผลพุพอง ปากเบิน มาแล้ว แต่พอได้รับการดูแลก็ดีขึ้น แผลที่เป็นก็ค่อย ๆ ดีขึ้น และยุบลง

เมื่อถามว่า ทำไมคุณหมอจากที่เป็นแพทย์แผนปัจจุบัน ถึงหันมาสนใจแพทย์แผนไทย หรือยาสมุนไพร เกี่ยวกับเรื่องนี้ คุณหมอกล่าวว่า จากการเป็นหมอแผนปัจจุบันที่ผ่านมา สมัยก่อนยังไม่มีเคมีบำบัด มีเพียงการผ่าตัดและฉายรังสีเท่านั้น ซึ่งก็เห็นว่าเมื่อผู้ป่วยมะเร็งเข้าผ่าตัด ส่วนมากก็จะอยู่ได้ไม่นาน ทั้งนี้ ตอนสมัยที่เรียนตนเคยใช้สมุนไพรทดลองในหนู ในกระต่าย และตนก็คิดว่า สมุนไพรไทยนั้นมีคุณประโยชน์อย่างมากมาย น่าจะดีถ้าได้ศึกษาจริงจัง เพื่อนำมาใช้กับคนไข้ที่เป็นมะเร็ง แต่ตอนนั้นก็ต้องทิ้งเรื่องนี้ไป เพราะมาต้องเป็นแพทย์ประจำบ้านที่โรงพยาบาลศิริราช

คุณหมอสมหมาย กล่าวต่อว่า จากนั้นเมื่อตนได้เป็นผู้อำนวยการที่โรงพยาบาลสิงห์บุรี เมื่อปี พ.ศ.2498 ในช่วงดังกล่าวก็มีเวลาศึกษาว่าสมุนไพรไหนที่มีสรรพคุณดี ๆ ที่สามารถใช้กับโรคมะเร็งได้ จนกระทั่งได้ดูแลคนไข้คนหนึ่งในปี พ.ศ.2508 เขาบอกว่าเขาเป็นมะเร็ง แต่หลักฐานทางการแพทย์ไม่แสดงว่าเขาเป็นมะเร็ง ซึ่งตนสงสัยมากเลยถามเขาว่า เพราะอะไรทำไมหลักฐานถึงไม่แสดง เขาตอบกับตนว่า เขากินยาสมุนไพรชนิดหนึ่ง ทั้งนี้ เมื่อตนได้ฟังดังนั้น ก็เก็บและจำเรื่องนี้เอาไว้ เพราะเป็นเรื่องที่ตนสนใจมาโดยตลอด
คุณหมอสมหมาย ทองประเสริฐ หมอเทวดาที่ มะเร็งด้วย “ยาสมุนไพร” ใช่ไหมคะ ซึ่งเรื่องราวของคุณหมอวัย 92 ปี คนนี้ กลายเป็นที่พูดถึงอย่างกว้างขวาง ที่ถึงแม้ว่าคุณหมอจะเกษียณอายุไปนานแล้ว แต่คุณหมอก็สละเวลาเพื่อที่จะดูแลคนไข้ เพียงเพื่อแค่อยากจะช่วยบรรเทาความเจ็บปวดจากโรคมะเร็ง และช่วยคลายกังวลให้เขามีกำลังใจที่จะสู้กับโรคร้ายและสามารถดำเนินชีวิตต่อ ไปอีกครั้ง

และในรายการทูไนท์โชว์ (9 กรกฎาคม) ก็ได้สัมภาษณ์คุณหมอสมหมายอีกครั้งหนึ่ง ถึงความภาคภูมิใจที่คุณหมอสมหมายได้รับรางวัลพระราชทานบุคคลดีเด่นแห่งชาติ สาขาพัฒนาสังคม โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามมกุฎราชกุมารี

คุณหมอสมหมาย กล่าวถึง โรคมะเร็งว่า… การดูแลของตนนั้น ไม่ใช่ว่าจะดูแลหายขาด เพียงแค่อาจจะช่วยชะลอเพื่อให้อยู่ได้นานกว่าเดิม เพราะจะดูแลให้หายขาดนั้นมันพูดยาก ส่วนเคสที่เข้ามาบางคนก็หน้าเป็นแผลพุพอง ปากเบิน มาแล้ว แต่พอได้รับการดูแลก็ดีขึ้น แผลที่เป็นก็ค่อย ๆ ดีขึ้น และยุบลง

เมื่อถามว่า ทำไมคุณหมอจากที่เป็นแพทย์แผนปัจจุบัน ถึงหันมาสนใจแพทย์แผนไทย หรือยาสมุนไพร เกี่ยวกับเรื่องนี้ คุณหมอกล่าวว่า จากการเป็นหมอแผนปัจจุบันที่ผ่านมา สมัยก่อนยังไม่มีเคมีบำบัด มีเพียงการผ่าตัดและฉายรังสีเท่านั้น ซึ่งก็เห็นว่าเมื่อผู้ป่วยมะเร็งเข้าผ่าตัด ส่วนมากก็จะอยู่ได้ไม่นาน ทั้งนี้ ตอนสมัยที่เรียนตนเคยใช้สมุนไพรทดลองในหนู ในกระต่าย และตนก็คิดว่า สมุนไพรไทยนั้นมีคุณประโยชน์อย่างมากมาย น่าจะดีถ้าได้ศึกษาจริงจัง เพื่อนำมาดูแลคนไข้ที่เป็นมะเร็ง แต่ตอนนั้นก็ต้องทิ้งเรื่องนี้ไป เพราะมาต้องเป็นแพทย์ประจำบ้านที่โรงพยาบาลศิริราช

คุณหมอสมหมาย กล่าวต่อว่า จากนั้นเมื่อตนได้เป็นผู้อำนวยการที่โรงพยาบาลสิงห์บุรี เมื่อปี พ.ศ.2498 ในช่วงดังกล่าวก็มีเวลาศึกษาว่าสมุนไพรไหนที่มีสรรพคุณดี ๆ ที่สามารถใช้กับโรคมะเร็งได้ จนกระทั่งได้ดูแลคนไข้คนหนึ่งในปี พ.ศ.2508 เขาบอกว่าเขาเป็นมะเร็ง แต่หลักฐานทางการแพทย์ไม่แสดงว่าเขาเป็นมะเร็ง ซึ่งตนสงสัยมากเลยถามเขาว่า เพราะอะไรทำไมหลักฐานถึงไม่แสดง เขาตอบกับตนว่า เขากินยาสมุนไพรชนิดหนึ่ง ทั้งนี้ เมื่อตนได้ฟังดังนั้น ก็เก็บและจำเรื่องนี้เอาไว้ เพราะเป็นเรื่องที่ตนสนใจมาโดยตลอด

จากนั้นในปี พ.ศ.2512 มีคนไข้คนหนึ่ง เป็นคนเมืองสิงห์ แต่ไปทำงานที่กรุงเทพฯ และได้เข้าไปดูแลมะเร็งที่โรงพยาบาลใหญ่แห่งหนึ่งในกรุงเทพฯ โดยเขาเข้ามาพบตนและบอกว่า หมอที่โรงพยาบาลดังกล่าว ให้เขากลับมาตายที่บ้าน… ส่วนอาการของคนไข้รายนี้ถือว่าหนักเอาการเพราะเขาเป็นมะเร็งขั้นหนักแล้ว อ้าปาก หุบปากไม่ได้ ต้องใช้กระโถนรองตลอด เพราะมีน้ำลายไหล และส่งกลิ่นเหม็น อีกทั้งในช่วงใต้คางยังมีก้อนเนื้อโต ๆ อยู่ข้างในอีกด้วย เมื่อตนเห็นดังนั้น ก็เลยนึกถึงยาสมุนไพรของคนไข้มะเร็ง จึงถามว่าอยากลองไหม ถ้าอยากลองเดี๋ยวตนจะไปเอามาให้ ตนจึงติดต่อและไปขอตำรายาสมุนไพรที่ อ.วิเชียรบุรี

คุณหมอสมหมาย กล่าวต่อว่า เมื่อไปถึง เจ้าของยาให้สมุนไพรสำหรับต้มยา 4 หม้อ หม้อหนึ่งกินได้ 15 วัน โดยให้ต้มตั้งแต่เต็มหม้อจนเหลือก้นหม้อ เพราะคนไข้รายนี้ต้องหยอดยา เนื่องจากอ้าปากไม่ได้ ทั้งนี้ กระบวนการการต้มยา ตนขอทำเองหมด เพราะอยากจะศึกษาไปด้วย ซึ่งตนก็ต้มตั้งแต่เต็มหม้อจนยาเหลือเพียงครึ่งถ้วยเท่านั้น และหยดใส่ปากของคนไข้จนหมดถ้วย โดยกำชับว่าห้ามกินยาแผนปัจจุบันใด ๆ ทั้งหมด อย่างไรก็ดี เมื่อหยอดไปเรื่อย ๆ อาการของคนไข้ก็ดีขึ้นเรื่อย ๆ ตามลำดับ ปากอ้าได้ พูดคุยได้ น้ำลายไม่หก เหลือเพียงแต่ก้อนเล็ก ๆ ที่ใต้คาง ซึ่งตนบอกให้เขาไปผ่าตัด แต่คนไข้เขาเป็นคนจีน จึงมีความเชื่อว่า ถ้าเป็นมะเร็งห้ามผ่าตัด เพราะจะทำให้ตาย ตนเลยตามใจ แต่หลังจากนั้นประมาณ 8 เดือน คนไข้คนนี้ก็เสียชีวิต

อย่างไรก็ตาม หลังจากเคสดังกล่าว ก็ทำให้เห็นว่า ยาสมุนไพรนั้นน่าสนใจมาก ๆ จึงเดินทางไปขออีก เพื่อจะนำมาดูแลคนไข้ถึงที่บ้านเขาเลย โดยคุณตาคนนี้มีชื่อว่า “คุณตาฉ่ำ วงศ์เกษมรัตน์” ตนต้องบอกเลยว่า สุขภาพเขาแข็งแรงดีมาก ตอนที่เขาอายุ 100 ปี ยังอ่านหนังสือได้โดยไม่ต้องใส่แว่นเลยทีเดียว และเมื่อไปถึงบ้านภรรยาของคุณตาก็บอกว่า คุณตาวัน ๆ เอาแต่ต้มยา และนี่ก็กำลังจะต้มยาอายุวัฒนะ ตนจึงขอจดตำราดังกล่าวเก็บไว้ด้วย

หลังจากนั้น การดูแลด้วยยาสมุนไพรก็ค่อย ๆ กลายเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย ไม่ว่าชาวไทย หรือชาวต่างชาติ ต่างก็มาขอให้ดูแลกันมากมายไปหมด ส่วนคนไข้ที่มาจากต่างประเทศนั้น ส่วนมากเขารู้จักตนทางอินเทอร์เน็ต อย่างเช่นผู้ชายคนหนึ่งขาเหวอะเนื่องจากเป็นมะเร็ง และจะต้องถูกหมอตัดขา จึงเดินทางมาหาตนที่ประเทศไทย แต่เมื่อตนดูจากสภาพแผลแล้ว ตนเห็นว่ายังไม่ต้องผ่าตัดก็ได้ แต่แผลนี้มันจะไม่สามารถหายขาด ทำได้เพียงให้มันยุบลงไปเท่านั้น ซึ่งผลการดูแลก็เป็นที่น่าพอใจ คนไข้แผลยุบลง และไม่ต้องตัดขา

ส่วนทางด้าน นายอัศวิน ทองประเสริฐ ลูกชายของคุณหมอสมหมาย ซึ่งเป็นผู้จัดการคลินิก “นายแพทย์สมหมาย” ถนนสิงห์บุรี-อ่างทอง อ.เมือง จ.อ่างทอง ได้เล่าว่า คลินิกแห่งนี้เปิดรับเวลา 6 โมงเช้า แต่ประตูคลินิกจะเปิดตี 5 กว่า ๆ เนื่องจากผู้ป่วยใหม่จะได้ทำประวัติและสอบถามอาการไปด้วยว่า เป็นมะเร็งชนิดไหน จากโรงพยาบาลใด และทำอะไรมาบ้างแล้ว พร้อมกับดูใบประกอบ ส่วนผู้ป่วยบางราย ที่ไม่สามารถช่วยตัวเองได้ คุณหมอสมหมาย ก็จะเดินไปหา และไปตรวจถึงที่จากนั้นในปี พ.ศ.2512 มีคนไข้คนหนึ่ง เป็นคนเมืองสิงห์ แต่ไปทำงานที่กรุงเทพฯ และได้เข้าที่โรงพยาบาลใหญ่แห่งหนึ่งในกรุงเทพฯ โดยเขาเข้ามาพบตนและบอกว่า หมอที่โรงพยาบาลดังกล่าว ให้เขากลับมาตายที่บ้าน… ส่วนอาการของคนไข้รายนี้ถือว่าหนักเอาการเพราะเขาเป็นมะเร็งขั้นหนักแล้ว อ้าปาก หุบปากไม่ได้ ต้องใช้กระโถนรองตลอด เพราะมีน้ำลายไหล และส่งกลิ่นเหม็น อีกทั้งในช่วงใต้คางยังมีก้อนเนื้อโต ๆ อยู่ข้างในอีกด้วย เมื่อตนเห็นดังนั้น ก็เลยนึกถึงยาสมุนไพรของคนไข้มะเร็ง จึงถามว่าอยากลองไหม ถ้าอยากลองเดี๋ยวตนจะไปเอามาให้ ตนจึงติดต่อและไปขอตำรายาสมุนไพรที่ อ.วิเชียรบุรี

คุณหมอสมหมาย กล่าวต่อว่า เมื่อไปถึง เจ้าของยาให้สมุนไพรสำหรับต้มยา 4 หม้อ หม้อหนึ่งกินได้ 15 วัน โดยให้ต้มตั้งแต่เต็มหม้อจนเหลือก้นหม้อ เพราะคนไข้รายนี้ต้องหยอดยา เนื่องจากอ้าปากไม่ได้ ทั้งนี้ กระบวนการการต้มยา ตนขอทำเองหมด เพราะอยากจะศึกษาไปด้วย ซึ่งตนก็ต้มตั้งแต่เต็มหม้อจนยาเหลือเพียงครึ่งถ้วยเท่านั้น และหยดใส่ปากของคนไข้จนหมดถ้วย โดยกำชับว่าห้ามกินยาแผนปัจจุบันใด ๆ ทั้งหมด อย่างไรก็ดี เมื่อหยอดไปเรื่อย ๆ อาการของคนไข้ก็ดีขึ้นเรื่อย ๆ ตามลำดับ ปากอ้าได้ พูดคุยได้ น้ำลายไม่หก เหลือเพียงแต่ก้อนเล็ก ๆ ที่ใต้คาง ซึ่งตนบอกให้เขาไปผ่าตัด แต่คนไข้เขาเป็นคนจีน จึงมีความเชื่อว่า ถ้าเป็นมะเร็งห้ามผ่าตัด เพราะจะทำให้ตาย ตนเลยตามใจ แต่หลังจากนั้นประมาณ 8 เดือน คนไข้คนนี้ก็เสียชีวิต

อย่างไรก็ตาม หลังจากเคสดังกล่าว ก็ทำให้เห็นว่า ยาสมุนไพรนั้นน่าสนใจมาก ๆ จึงเดินทางไปขออีก เพื่อจะนำมาดูแลคนไข้ถึงที่บ้านเขาเลย โดยคุณตาคนนี้มีชื่อว่า “คุณตาฉ่ำ วงศ์เกษมรัตน์” ตนต้องบอกเลยว่า สุขภาพเขาแข็งแรงดีมาก ตอนที่เขาอายุ 100 ปี ยังอ่านหนังสือได้โดยไม่ต้องใส่แว่นเลยทีเดียว และเมื่อไปถึงบ้านภรรยาของคุณตาก็บอกว่า คุณตาวัน ๆ เอาแต่ต้มยา และนี่ก็กำลังจะต้มยาอายุวัฒนะ ตนจึงขอจดตำราดังกล่าวเก็บไว้ด้วย

หลังจากนั้น การดูแลด้วยยาสมุนไพรก็ค่อย ๆ กลายเป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลาย ไม่ว่าชาวไทย หรือชาวต่างชาติ ต่างก็มาขอให้ดูแลกันมากมายไปหมด ส่วนคนไข้ที่มาจากต่างประเทศนั้น ส่วนมากเขารู้จักตนทางอินเทอร์เน็ต อย่างเช่นผู้ชายคนหนึ่งขาเหวอะเนื่องจากเป็นมะเร็ง และจะต้องถูกหมอตัดขา จึงเดินทางมาหาตนที่ประเทศไทย แต่เมื่อตนดูจากสภาพแผลแล้ว ตนเห็นว่ายังไม่ต้องผ่าตัดก็ได้ แต่แผลนี้มันจะไม่สามารถดูแลหายขาด ทำได้เพียงให้มันยุบลงไปเท่านั้น ซึ่งผลการดูแลก็เป็นที่น่าพอใจ คนไข้แผลยุบลง และไม่ต้องตัดขา

ส่วนทางด้าน นายอัศวิน ทองประเสริฐ ลูกชายของคุณหมอสมหมาย ซึ่งเป็นผู้จัดการคลินิก “นายแพทย์สมหมาย” ถนนสิงห์บุรี-อ่างทอง อ.เมือง จ.อ่างทอง ได้เล่าว่า คลินิกแห่งนี้เปิดรับเวลา 6 โมงเช้า แต่ประตูคลินิกจะเปิดตี 5 กว่า ๆ เนื่องจากผู้ป่วยใหม่จะได้ทำประวัติและสอบถามอาการไปด้วยว่า เป็นมะเร็งชนิดไหน จากโรงพยาบาลใด และทำอะไรมาบ้างแล้ว พร้อมกับดูใบประกอบในการดูแล ส่วนผู้ป่วยบางราย ที่ไม่สามารถช่วยตัวเองได้ คุณหมอสมหมาย ก็จะเดินไปหา และไปตรวจถึงที่